Araç içi kamera aracılığıyla şoför görüntülerini işleme faaliyetini gerçekleştirmek için açık rıza alınması gerekli midir? Yoksa KVKK m.5/2’de yer alan hukuki sebepler uyarınca bu veri işleme faaliyeti gerçekleştirilebilir mi?

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu 4. maddesine göre “İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup bu çerçevede; b) İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar.” Bu maddeye göre de işveren çalışanların güvenliğini sağlamakla yükümlüdür. Bu yükümlülük hem işçinin kişisel haklarının ihlalini önlemek ve korumak hem de çalışanların güvenliği dahil olmak üzere işyerindeki işleyiş ve düzeni sağlamak yükümlülüğü olduğu şeklinde yorumlanmalıdır. Öncelikle değerlendirilmesi gereken hususlar arasında; veri sorumlusunun meşru menfaati, ilgili kişinin temel hak ve özgürlükleri üzerinde kişisel verinin işlenmesinin yaratacağı etki ile duruma ve olayın mahiyetine göre farklılık gösterecek olan dengeler (üstün gelen menfaatin ve hakkın değerlendirilmesi) bulunmaktadır. Veri sorumlusunun meşru menfaati, gerçekleştirilecek olan işleme sonucunda elde edeceği çıkara ve faydaya yöneliktir. Veri sorumlusunun elde edeceği fayda; meşru, ilgili kişinin temel hak ve özgürlüğü ile yarışabilecek düzeyde etkin, belirli ve halihazırda mevcut olan bir menfaatine ilişkin olmalıdır. Veri sorumlusunun gerçekleştirdiği güncel aktivitelerle ilişkili ve ona yakın gelecekte fayda sağlayacak bir işlem olması gerekmektedir. Veri sorumlusunun elde edeceği fayda; meşru, ilgili kişinin temel hak ve özgürlüğü ile yarışabilecek düzeyde etkin, belirli ve halihazırda mevcut olan bir menfaatine ilişkin olmalıdır. Meşru menfaat için dikkat edilmesi gereken hususlar;

Veri sorumlusu işverenin elde edeceği faydanın ilgili kişinin hak ve özgürlüğü ile yarışabilecek düzeyde etkin belirli ve halihazırda mevcut olan bir menfaatine ilişkin olmalıdır.
Elde edilecek fayda işveren veri sorumlusunun gerçekleştirdiği güncel aktivitelerle ilişkili ve ona yakın gelecekte fayda sağlayacak bir işlemle ilgili olması gereklidir.
Veri işleme faaliyetinde işveren veri sorumlusunun menfaati olup olmadığı belirlendikten sonra kişisel verisi işlenecek olan ilgili kişinin temel hak ve özgürlüklerinin neler olduğunun tespiti gereklidir.
Ardından denge testi yapılması gereklidir. Veri sorumlusunun meşru menfaati çok güçlü ve etkin olmadığı takdirde, ilgili kişinin hak ve menfaatleri, veri sorumlusunun meşru ancak daha az öneme sahip menfaatinden daha üstün gelebilecektir. Bu doğrultuda, ele alınacak olan meşru menfaat ciddi, önemli ve halihazırda mevcut olmalıdır.

Taşımacılık faaliyetinin yürütülmesi sırasında olası bir iş kazasında şoförün kusurunun tespiti için işverenin araçta kamera bulundurmasında meşru bir menfaati vardır. Kanunun ilgili maddesi hükmü itibariyle meşru menfaate dayanılması nedeniyle açık rıza alınması şart değildir. Fakat bu sırada sürecin KVKK m.4 kapsamında genel ilkeler doğrultusunda yürütülmesi gerekmektedir.

Kamera kaydı gerçekleştirilirken süreç nasıl dizayn edilmelidir? Bilgilendirme nasıl yapılmalı, konu hakkında nasıl bir prosedür izlenmelidir? Kamera cihazları nasıl konumlandırılmalıdır?

Avrupa Veri Koruma Denetçisi tarafından yayımlanan Güvenlik Kameraları Rehberi bu konuda birtakım önerilerde bulunmaktadır.

Çalışanlara karşı aydınlatma yükümlülüğünün yerine getirilmesi
Araçlarda yalnızca taşıma esnasında kayıt yapılması, mesai saatleri dışında kayıt yapılmaması
Kamera kayıtlarının yalnızca kabinin içini ve yolu çekecek şekilde konumlandırılması, şoförün yüzünü çekmemesi
Kameraların ses kaydı özelliğine sahip olmaması
Kameranın görüş alanına yol dışında aracın çevresinde kalan farklı mülklerdeki insanların girmesinin engellenmesi
Görüntülerin işlendikleri amaç doğrultusunda makul bir süre saklanması

Sonuç

Araç içi kameralar kullanılması sırasında çalışanlardan açık rıza temin edilmesi zorunluluk olmasa da, KVKK m.4 kapsamında genel ilkelere uygun hareket edilmesi ve KVKK m.5/2(f) uyarınca denge testinin yapılması gerekliliktir. Veri sorumlusu olan işveren tarafından sürecin ne şekilde tasarlanacağı, faaliyetin KVKK kapsamında hukuka uygunluğunu sağlayacak unsurları etkileyecektir.

Taşımacılık Faaliyetlerinde Araç İçi Kameralar Aracılığıyla Çalışanların İzlenmesi